Collectie beslaat historie Amerikaanse legerjeep
De Amerikaan Jeffrey Ross is bezig een boek te schrijven over de Jeep Wrangler JK en ging om die reden langs bij een businesspark in Atlanta Georgia om daar een bijzonder collectie oldtimer Jeeps te bekijken: de Omix-ADA Jeep Collection.
Gerelateerd model
Civilian (CJ)
Omix Ada is een bedrijf dat aftermarket Jeep-onderdelen levert en heeft een uitgebreide collectie van 26 militaire voertuigen van vroege prototypes tot zeldzame late modellen en daarnaast nog een hal met Jeep burgervoertuigen. En een verdwaalde Chevrolet Bel-Air achterin de zaal….
Bij de ingang staan drie vroege militaire prototypes bij elkaar, gebouwd door Bantam, Willys en Ford. Met de dreigende Amerikaanse betrokkenheid in de Tweede Wereldoorlog, gaf het leger verschillende autofabrikanten de opdracht om een lichtgewicht vier-wiel-aangedreven truck te ontwerpen. Van de ingediende voorstellen, had alleen het Amerikaanse Bantam zich volledig aan de strenge richtlijnen gehouden, echter was deze fabrikant niet bij machte om aan de nodige productie-eisen voor het leger te voldoen. Hierop besloot defensie het Batam design ook aan Ford en Willys-Overland te geven, wat resulteerde in de Bantam BRC-40 , de Willys MA en de Ford GP.
Foto: Jeffrey Ross
Foto: Jeffrey Ross
zeldzame voorlopers van de Amerikaanse legerjeep
Van deze drie prototypes lijkt de 1941 Ford GP het meest op de originele “Jeep” we vandaag kennen, met zijn afgeronde motorkap en verzonken koplampen. Alle drie de varianten gingen in de oorlogsjaren in beperkte mate in productie: er werden 3907 exemplaren van de Ford GP geproduceerd, 2605 Bantam BRC-40’s en slechts 1555 Willys MA exemplaren.
Deze bijzonder zeldzame Willys MA, waarvan er nog slechts 45 exemplaren over zijn, werd tot zinken werd gebracht aan boord van een een landingsvaartuig tijdens de Slag om Saipan, uiteindelijk weer opgevist door de marine, grijs geschilderd en weer in gebruik genomen op een marine bevoorradingsschip. Dit exemplaar heeft ook de Rubicon Trail gereden tijdens de Jeepers Jamboree in 1953. Een Jeep met een rijke geschiedenis dus.
Foto: Jeffrey Ross
Uiteindelijk standaardiseerde het leger het ontwerp voor haar licht verkenningsvoertuig, wat leidde tot de Willys MB en Ford GPW, ook deze modellen staan in de collectie van Omix-ADA. Het summum zijn de “found in crate” Jeeps maar dat zijn vooral verhalen. Bij Omix-ADA staat een andere interessante versie van een Willys MB die volledig gebouwd is van aftermarket reproductie onderdelen. Het bouwen van een dergelijk voertuig was waarschijnlijk duurder dan het vinden van een al gerestaureerd exemplaar, maar helemaal zelf bouwen is ook wel een mooi project.
Foto: Jeffrey Ross
Hoewel de Willys MB en de Ford GPW behoorlijk veel op elkaar lijken, zijn er toch een paar duidelijke verschillen. De voorste dwarsbalk (aan de onderkant de radiator, is buisvormig op de Willys MB, terwijl Ford een vierkante dwarsbalk gebruikte. Ook is er een duidelijk verschil in de koplampen. Vroege modellen van beide Jeeps waren helemaal makkelijk te herkennen want die hadden het logo van de fabrikant op de achterkant staan. Maar aangezien dit militaire voertuigen waren vond het Amerikaanse leger deze marketing actie onnodig en vanaf het voorjaar van 1942 waren de jeeps merkloos.
De Britse Special Air Services (SAS) vocht in Afrika en gebruikte daarbij speciaal uitgeruste versies van de Ford GPWS om luchtmachtbases aan te vallen en zoveel bommenwerpers te vernietigen. De SAS GPW in de Omix-ADA collectie is weliswaar replica, maar wel zeer accuraat gebouwd. Deze Jeeps hadden een nog lager gewicht om in plaats daarvan zoveel mogelijk benzine, munitie en water mee te kunnen nemen. Daarnaast werden ze voor camouflage helemaal zandkleurig gespoten.
Foto: Jeffrey Ross
Een andere speciale versie van de Jeep in het leger werd gebouwd om het water over te kunnen. De Ford GPA “Seep” kreeg een boot-achtige body op een GPW onderstel en veranderde zo in een amfibi-voertuig voor het vervoer van troepen en voorraden. De Seep deed het echter niet heel goed op land en ook niet heel goed in het water en veel exemplaren verdwenen naar Rusland. Beperkingen van de GPA leidden uiteindelijk tot een korte productieperiode, en de Seep werd slechts 10 maanden geproduceerd van eind 1942 tot het midden van 1943. De meeste van de 12.778 geproduceerde exemplaren werden vernietigd of zonken tijdens de oorlog, maar het exemplaar uit 1943 in de Omix -ADA-collectie is in uitstekende staat.
Foto: Jeffrey Ross
Van legerjeep naar jeep voor de burger
Na de Tweede Wereldoorlog, werd de MB succesvol als auto voor de burger, dankzij de CJ-2A, waarvan een versterkte-up versie, genaamd de CJ-3A werd gemaakt. In 1950, de CJ-3A werd ontwikkeld als een MB vervanging genaamd de M38, die tijdens het volgende militaire conflict van Amerika, de Koreaanse oorlog, werd ingezet. De M38 leek nog behoorlijk op de MB, maar de M38-A1 van 1952 betekende een belangrijke ontwerpwijziging van Willys en was de aanloop naar de CJ-5 die niet langer uit alleen maar plat plaatwerk bestond.
Foto: Jeffrey Ross
Net als de Willys M38-A1, werd de 1967 Jeep M715 geïnspireerd door een civiele model, in dit geval de Jeep Gladiator pick-up truck, in plaats van andersom. Deze trucks werden gebruikt in de Vietnam-oorlog, maar de productie duurde slechts drie jaar voordat ze vervangen werden door de Dodge Ram-gebaseerde M880. In tegenstelling tot de Gladiator, kreeg de M715 een opvouwbare voorruit vergelijkbaar zijn kleinere tegenhangers.
Foto: Jeffrey Ross
Meer van deze collectie is te bekijken op de speciale website www.jeepcollection.com.